پس از بروز حوادث و سوانح بزرگ در کشورهای مختلف و احساس نیاز به ایجاد ساختارهای سازمانی، مراکزی به منظور مدیریت و هدایت عملیات امداد و نجات در دهه 80 میلادی ایجاد گردید و پس از بروز آتش سوزی های شدید در سازمان های امدادی ایالات متحده، شاهد طراحی و اجرای سامانه های فرماندهی سانحه (ICS) بودیم. این ساختارها به منظور تامین مدیریت واحد در صحنه حادثه و با مشارکت تمام سازمان های عملیاتی و امدادی طراحی و تا به امروز و در بروز حوادث بزرگ و کوچک در سطوح مختلف بهبود یافته است.

پس از فعالیت سامانه فرماندهی سانحه (ICS)، مدیران و فرماندهان عملیات اضطراری به منظور پاسخگویی به نیاز سازمان های همکار و پشتیبان، فقدان فضا و زیر ساختی مناسب به منظور استقرار، نظارت و در صورت نیاز هدایت عملیات امداد و نجات در خارج از مناطق حادثه دیده را به عنوان یک مسئله و موضوع مهم مورد نظر قرار دادند. این نیاز منجر به ایجاد و تشکیل مراکز عملیات اضطراری (EOC) در سطوح مختلف در اوایل دهه 90 میلادی و پس از بروز آتش سوزی های عظیم مناطق شمالی ایالات متحده و جنوب کانادا گردید.

در ایران نیز، پشت سرگذاشتن حوادثی همچون زمین لرزه های بوئین زهرا (1341)، طبس (1357)، رودبار و منجیل (1369)، قائنات و بیرجند (1375)، اردبیل (1375)، چنگوره (1381)، بم (1382) و سایر حوادث مشابه منجر به کسب تجربیات فراوان در فرآیند مدیریت امداد و نجات برای دست اندرکاران حوزه مدیریت حوادث و سوانح و عملیات امداد و نجات در کشورمان گردید. کسب تجربیات عملی و پیشرفت های علمی گسترده در حوزه مدیریت حوادث و سوانح در کشور ایران بخصوص پس از زمین لرزه بم، منجر به احساس نیاز به توسعه و بهبود دانش و ساختار سازمان های امدادی و پاسخگو به سوانح کشور در سالهای قبل گردیده است.

 بر این اساس و با توجه به مسئولیت جمعیت هلال احمر در زمینه ارائه خدمات امداد و نجات در حوادث و سوانح مختلف و بر پایه طرح جامع امداد و نجات کشور، در سال 1388 در ساختار سازمان امداد و نجات واحدی ستادی با عنوان "مدیریت کنترل و هماهنگی عملیات" و در جمعیت هلال احمر در استان های کشور با عنوان "مرکز کنترل و هماهنگی عملیات" پیش بینی و اقدامات لازم به منظور ایجاد و توسعه آنها آغاز گردید.

 شاید در نگاه اول این گونه به نظر بیاید که دو ساختار ICS و EOC کاملا شبیه یکدیگر بوده و کارکرد مشابه دارند. اما باید توجه کرد که سامانه فرماندهی سانحه (ICS) کاملا عملیاتی، در حالی که مرکز عملیات اضطراری (EOC) کاملا ستادی می باشد.