مهمترین سرمایه هلالاحمر، مردمی بودن آن و اعتماد آحاد ملت و مسئولان به آن است قانون اساسنامه هلالاحمر که در سال ١٣٣٢ به صورت رسمی نگاشته شده، اکنون بهترین قانون مدیریت بحران کشور به حساب میآید.
صحبت از امدادونجات کارآمد، رابطه مستقیم با امکانات و داشتههای یک سازمان امدادی بهعنوان منابع آن دارد، به این معنا که امدادگران و نجاتگران آموزشدیده و کاربلد اگر از صفر تا صد ملزومات امدادی را در اختیار داشته باشند، میتوانند در یک حادثه بهخصوص در حوادث بزرگ نقش خود را درست و حرفهای ایفا کنند. دولت به همین منظور هر سال بودجهای به جمعیت هلالاحمر اختصاص میدهد که قسمت اعظم این بودجه، صرف فعالیتها، فرآیند امدادونجات و مقابله با بحران میشود که در حقیقت پیشانی و کانون حیاتی خدمات هلالاحمر به حساب میآید. جمعیت هلالاحمر ایران با توجه به ظرفیتهای مختلف در عرصههای امدادونجات، سلامت، داوطلبی، آموزش همگانی و ... در دنیا بهعنوان یکی از شناختهترین و کارآمدترین جمعیتهای ملی معرفی میشود. عضویت نزدیک به ٢میلیون داوطلب، توان بالای لجستیکی جمعیت هلالاحمر در امدادونجات و پتانسیل بالای درمانی این مجموعه عامالمنفعه باعث شده این سازمان مردمی در کنار ماموریت اصلی خود، بهعنوان معین دولت، نقشها و ماموریتهای حاکمیتی را نیز در بسیاری از عرصهها به عهده بگیرد؛ ماموریتهایی که بدون تردید باعث شده این سازمان مردمی به موفقیتهای متعددی در منطقه و جهان در بخشهای مختلف دست یابد. این درحالی است که این گستردگی حوزه ماموریتهای هلالاحمر باعث شده این پرسش در ذهن ایجاد شود که رسالت اصلی جمعیت هلالاحمر چه میتواند باشد؟ «شهروند» برای پاسخ به این پرسش با دکتر سیدمجتبی احمدی، مدیرعامل جمعیت هلالاحمر خراسانرضوی گفتوگو کرده است. این مدرس مدیریت بحران با تاکید بر ضرورت آگاهسازی عمومی برای مواجهه با مخاطرات و ارتقای سطح تابآوری خانوادهها، بر اصول علمی مدیریت بحران و پرهیز از نگاه عرفی به مسأله امداد در راستای ایجاد بسترهای لازم برای آمادگی بیشتر اشاره دارد. آنچه در ادامه میآید، شرح این گفتوگو است.
به نظر شما مهمترین وظیفه و رسالتی که جمعیت هلالاحمر باید در جامعه ایفا کند، چیست؟
بالابردن سطح تابآوری جامعه، آگاهسازی عمومی و آموزش آحاد مردم نسبت به نحوه برخورد با مخاطرات و مواجهه با بحرانها از یکسو و همدلی و همراهی و همافزایی در راستای تقویت سیستمهای امدادی از دیگرسو میتواند موثر باشد که البته در سالهای اخیر در این راستا اقدامات ارزشمندی در جمعیت هلالاحمر انجام شده و درحال حاضر هم تدابیر راهگشایی پیگیری میشود که نیازمند عنایت بیشتر در تخصیص و تحقق بودجههای جمعیت و تامین منابع است.
جمعیت هلال برای دستیابی به تحقق و رسالت اصلی خود از کدام سازوکار اجتماعی باید سود ببرد؟
مهمترین سرمایه هلالاحمر مردمیبودن و اعتماد آحاد ملت و مسئولان به آن است که در حوادث مختلف دیده میشود و در پاسداشت این مهم باید این نزدیکی حفظ شود و به نحو شایستهای با رویکرد علمی و ارایه خدمات بهنگام قدر شناخته شود.
به عقیده شما مهمترین چالش فعلی در مسأله مدیریت بحران کشور چیست؟
از یکسو نبود آگاهیهای عمومی و حساسسازی مردم نسبت به مخاطرات و از سوی دیگر وجود رویکرد شعاری و نمایشی در مسأله مدیریت بحران محسوس است، بهخصوص در این راستا عزمی همهگانه و همتی همهجانبه از سوی حاکمیت ضروری است. افزون بر اینها حوادث در کشور ما گاهیاوقات به صورت عرفی مدیریت میشود، همین مدیریت عرفی باعث شده حادثهای که میتوان آن را با ١٠میلیارد تومان جمع کرد، گاهی با صرف چندهزارمیلیارد تومان نیز غیرقابل حل شود، بنابراین باید به حوادث نگاه علمی داشته باشیم، نه عرفی!
یکی از انتقاداتی که شما در چند روز گذشته مطرح کردهاید، عدمتصویب لایحه تشکیل سازمان مدیریت بحران بوده است، در این مورد بیشتر توضیح دهید.
لایحه تشکیل سازمان مدیریت حوادث غیرمترقبه کشور که در سال ٨٧ به تصویب کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی رسید و مقرر شد پس از گذراندن دوره آزمایشی خود در صحن علنی نیز بهعنوان یک قانون منسجم به تصویب نمایندگان برسد، همچنان مسکوت مانده است. این قانون آزمایشی در سال ٩٣ با یکسال تمدید به پایان رسید و از آن زمان تاکنون در کمیسیون مربوطه بلاتکلیف مانده است.
آیا قانون مشابه یا نسخه اجرایی دیگری وجود ندارد؟
قانون اساسنامه هلالاحمر که در سال ١٣٣٢ به صورت رسمی نگاشته شده است، اکنون بهترین قانون مدیریت بحران کشور به حساب میآید، زیرا حداقل تکلیف مجموعه هلالاحمر را روشن کرده است.
جمعیت هلالاحمر استان خراسانرضوی در ایام نوروز کارنامه موفقی داشته است، دراینباره توضیح دهید.
طبق آمار رسمی ستاد خدمات سفر حضور زائران و مسافران در مشهد و استان ما با رشد ١١درصدی مسافر نسبت به سال قبل روبهرو بوده، اما با این وجود، در مدت اجرای طرح امدادی نوروز جمعیت هلالاحمر، تعداد حادثه ٣,٥درصد و تعداد خانوار آسیبدیده ١٣٥درصد کاهش یافته است. بیش از ٣.٥درصد تعداد حوادث در خراسانرضوی کاهش یافته است. در بسته خدماتی هلالاحمر در حوزه تعداد حوادث در نوروز امسال ۳.۵درصد کاهش داشتهایم و تعداد حادثهدیدگان به هزار و ۲۶۰ نفر رسیده که در مقایسه با سال گذشته ۳۵۷درصد کاهش داشته است. تعداد مصدومانی که به هلالاحمر مراجعه کردهاند، رشد ٥.٢درصدی داشته، تعداد آسیبدیدگان هم کاهش چشمگیری داشته، کاهش مصدومان نیز مساوی با کاهش عملیاتهای امدادی است، بهطوری که در نوروز امسال فقط ۱۱۰ عملیات امدادی توسط هلالاحمر انجام شده است.
در مورد آمار و ارقام عملکرد جمعیت هلالاحمر در ایام نوروز بیشتر توضیح دهید.
در نوروز امسال ۸۰ پایگاه هلالاحمر در سطح استان به مسافران خدمات ارایه کردند. ۸۰پایگاه ثابت، موقت، سیار، هوایی و کوهستان با استقرار در سراسر استان و با حضور بیش از ۲هزار امدادگر، داوطلب و همکار در ۲۲شعبه و یک نمایندگی به مسافران نوروزی خدمات ارایه کردند. با توجه به شرایط پایدار جوی در نوروز ۹۷ حوادث بینشهری طبیعی و اقلیمی با ۳۰۰درصد کاهش روبهرو بوده است. در بحث انتقال مصدومان و حوادث ترافیکی ۱۲درصد رشد داشتیم، اما چون شرایط اقلیمی پایداری داشتیم، در حوادث بینشهری و طبیعی با کاهش ۳۰۰درصدی مواجه بودهایم. در لحظه تحویل سال ١٣٩٧ نیروهای عملیاتی در قالب ۴۴ تیم در حرم مطهر حضور داشتند و به ۱۱۴نفر خدمات امدادی سرپایی ارایه کردند و در روز سخنرانی رهبر معظم انقلاب هم ۲۲۰ نیروی عملیاتی در قالب ۷۶ تیم و ٥٠ تیم سحاب ثامن با حضور در حرم مطهر به ۱۳۱ نفر خدمات سرپایی امدادی ارایه کردند.