بنابراین بهتر آنکه بنا بر تجربیات و آخرین مشاهدات از عراق از همان کلام نخستین با «مادران و همسران» عزیز این زائران، سخن گفته شود که گرچه حضورشان در این ایام پرازدحام، توصیه نمی‌شود، اما مخاطب اصلی این قبیل توصیه‌های کاربردی، آنها هستند و یقینا به سبب همراهی با زائرانشان اجر می‌برند و در ثواب آنها سهیم هستند.

1- سبک سفرکردن زائر کربلا آن هم از نوع پیاده‌اش خیلی مهم است و پس از نیت قرب به خداکردن برای وصال به امام و عزم سفر عشق داشتن، یک کوله خوب به کار آید! تاکید می‌شود کوله سبک نه ساک و چمدان، مضاف بر اینها داشتن یک همیان همراه کمری یا کیسه سبک برای آویختن به گردن و جاسازی پاسپورت و پول هم خوب است.

(در سال‌های اخیر برخی پایه‌های چرخدار فلزی برای حمل راحت‌تر کوله در عراق فروخته می‌شود که با وجود اینکه کمک خوبی است برای حمل کوله، اما باز هم خود باری است اضافه! ضمن اینکه برخی پردل و جرات‌ها که نوزاد به همراه دارند کالسکه محکم و تاشو هم به کارشان می‌آید.)

اطمینان از محکم بودن بند کوله‌ و سالم بودن بدنه کوله و همیان و اطمینان از باز و بسته شدن زیپ‌ها به سهولت هم نکات بااهمیتی هستند؛ ضمن اینکه چند جیب داشتن کوله برای تقسیم ملزومات زائر مفید است.

2- در برخی توصیه‌های بهداشتی و پزشکی برای عراق، «اغراق» و «غلو» زیاد مشاهده می‌شود، و گاهی با بزرگ‌نمایی برخی مسائل کوچک، متاسفانه اثری بازدارنده یا ترساننده برای زائران دارد در حالی که به‌قول شاعر«این راه عشق، پیچ و خمش فرق می‌کند!» و آنها که شور شیدایی و کرامات و تفاوت‌های چنین راهی را دریافته‌اند می‌دانند که نباید موجب نگرانی زائر و خانواده‌های محترم آنان شد، چراکه با رعایت برخی نکته‌های بهداشتی ساده، به‌فضل الهی و به لطف ارباب، سلامت و ایمنی از بیماری‌ها حاصل است ان‌شاءالله.

واکسن مننژیت

یکی، دو هفته قبل از سفر اربعین، تزریق واکسن مننژیت چهار ظرفیتی در مراکز پزشکی حج هلال‌احمر، پیشنهاد می‌شود، چراکه اجتماع انبوه زائران و ازدحام آنان گاهی باعث فشردگی زیاد است به‌خصوص برای سالخوردگان تزریق این واکسن لازم به نظر می‌رسد.

نذر صابون!

با وجود بهترشدن وضعیت بهداشت در عراق در یکی، دو سال اخیر به‌خصوص با اهتمام ایرانی‌ها اما معضل کمبود صابون در برخی موکب‌ها(ایستگاه‌های پذیرایی) جدی است! پس مایع کوچک دستشویی یا ژل دست و دستمال مرطوب داشتن خوب است. البته صابون شخصی کوچک جامد نه مایع! یا صابون‌های کاغذی و برگه‌ای خیلی کاربردی‌تر است.

سال گذشته زائری را دیدم که « نذر صابون » داشت و به هر سرویس بهداشتی غیربهداشتی که می‌رسید بی‌سروصدا، تعدادی صابون کوچک می‌گذاشت!

چند توصیه ایمنی!

روبوسی نکردن و دست ندادن با افراد بیمار، استفاده از ماسک در مواقع گرد وغبار وتجمع افراد، عدم اقامت و اسکان در مکان‌هایی که تهویه مناسب ندارند، همچنین احتیاط برای خوابیدن در چادرهایی که امکان گازگرفتگی یا ایجاد آتش وجود دارد، استفاده از آب‌های معدنی ترجیحا (به‌خصوص اینکه تعداد موکب‌های پذیرایی در نزدیکی شهر کربلا کمی کمتر است.) و عدم مصرف غذاهای مانده و چرب و کنسروهای تاریخ گذشته از جمله موارد مدنظر برای ایمنی هر چه بیشتر است.

3- کمی پول نقد (ترجیحا دینار) برای کرایه و بازگشت در جیب‌های لباس و جاهای مختلف کوله و کیسه همیان همراه داشته باشید. کرایه حدود 9 عراقی از نجف تا کاظمین و 10 عراقی از کاظمین تا سامرا و حدود 10 عراقی برای برگشت از سامرا تا بغداد و همین حدود تا نجف به‌خصوص کرایه برگشت پس از اربعین از کربلا تا لب مرز را که گاهی عده‌ای از عراقی‌ها برخی را نقره داغ می‌کنند، ضروری است.

4- سرپایی سبک داشتن علاوه بر کفش کتانی یا ورزشی راحت (نه کفش نو!) مفید است، یک لیوان کوچک و نشکن ترجیحا و یک بشقاب به همراه داشتن هم خوب است و مسواک و خمیردندان و برخی داروهای اضطراری و اقلام امدادی مانند باند، پدالکلی، چسب‌زخم، پماد گرفتگی عضلات و سوزن و نخ و برخی لوازم شخصی حداقلی هم لازم است.

5- باوجود فعال بودن مراکز درمانی به خصوص هلال احمرهای عراق و ایران در طول مسیر و حرمین اما افرادی که بیماری قبلی یا مشکلات قلبی و فشار خون و امثالهم، دارند نباید داروهای خودشان را از یاد ببرند ضمن اینکه همراه داشتن چند قلم از داروهای عمومی که هنگام سرماخوردگی یا دردهای معده و بروز مشکلات گوارشی و مزاجی، استفاده می‌شوند و همچنین مسکن‌ها به تعداد محدود خوب است.

تو را به خدا کوله‌های دلبندانتان را با چیزهای شکم پرکن پر نکنید! خوراکیجات و انواع تغذیه‌ها به خصوص در مسیر پیاده روی به وفور موجود است ... صرفا کمی نبات یا آلو یا برگه زرآلو و کمی خشکبار و کشمش با خود داشتن خوبست برای مسیر تا مرز یا جاهایی مانند کاظمین و سامرا که ایستگاه صلواتی چندانی نیست! جالب اینکه زائری را دیدم که با خودش رطب آورده بود به عراق خرماپروری که مرکز صادرات این محصول است!

6- اول صبح و آخر شب های عراق سرد است ... لباس گرم در حد لازم و مواردی مانند پیشانی بند یا کلاه همراه داشتن لازم است همچنین چند جفت جوراب هم با خود ببرید با چند نایلون کوچک و بزرگ که به کار می آید.ضمن اینکه چپیه هم در این سفر کاربردهای زیادی دارد... گاهی سجاده است و گاهی حوله و در مجموع همراه خوبیست.

7- داشتن یک سجاده کوچک شخصی و مهر کوچک کربلا و تسبیح و صلوات شمار و قرآن یا مفاتیح کوچک یا حتی عطرهم برای مواقع نماز فراموش نشود ... هرچند که برخی عراقی ها در مسیر، عطر نذر کرده اند! و به زائران اسپری می زنند یا عطر بر کف دستشان!

8- تلفن همراه اینجا همراه چندان خوبی نیست ! چون با وجود انواع تبلیغات اپراتورهای مخابراتی، گوشی موبایل در طول مسیر زائران پیاده بیشتر برای شنیدن قرآن و برخی ادعیه ونرم افزارهای مسیریاب و نقشه، کارآیی دارد و به عنوان مفاتیح می شود از آن بهره برد و سخنرانی و مداحی شنید ولاغیر! شارژ همراه یا پاوربانک هم ابزار مناسبیست چون پریز برق برای شارژ کردن، کم است و کیمیا و همان مراکز کم هم شدیدا شلوغ!

خوبست مادران و بانوان محترمه توجه داشته باشند که اگر همسران یا فرزندانشان را می‌خواهند به هر دلیلی، مداوم رصد کنند و آن‌ها هم احیانا، گوشی‌های خوبی دارند باز هم نباید از ایشان، انتظار عکس‌های سلفی و ارتباط آنلاین داشته باشند که علاوه بر حواس پرتی زیاد این ابزار، در عتبات چندان به کارشان نمی آید! چرا که با وجود اینکه مخابرات در چند محل بین راهی از نجف به کربلا، پیش بینی اینترنت وایفا را کرده اما درواقع، خبری از اینترنت پرسرعت نیست و اگر که کم‌سرعتش هم متصل باشد، در ساعات پرازدحام جمعیت، بشدت روی اعصاب است و ضعیف چون مدام قطع و وصل می شود و ...

این ادعا را به تجربه پس از ساعتها حضور در موکب یا حسینیه و هیئت های بین راهی پیش بینی شده توسط مخابرات می توان دریافت که زائران بسیاری به شوق « وایفا » توقف کردند و پس از دیدن قطعی های مکرر رفتند تا یاد آن ماجرای معروف زنده شود که « کاروانی سوی خدا رفت چون به بهشت رسیدند همه پیاده شدند غافل از اینکه مقصد خدا بود نه بهشت ! »

مجتبی محمودی مهماندوست؛ مدیر روابط عمومی جمعیت هلال احمر خراسان رضوی