گذری بر اخلاق اداری از نگاه امام علی (ع)

پربیننده‌ترین ها

گفتگو

اوقات شرعی

تاريخ: ۱۳۹۳ دوشنبه ۱۵ دي ساعت ۲۰:۲۶

کد مطلب: 1774

گذری بر اخلاق اداری از نگاه امام علی (ع)

گذری بر اخلاق اداری از نگاه امام علی (ع)
ضرورت
مولای متقیان علی (ع) :برشما باد به مکارم اخلاق که ان سبب والایی است.
اگر اخلاق اداری در زندگی کاری انسان وجود وحضور داشته باشد کار کردن ،شیرین وتوام با رضایت شغلی واحساس رضایتمندی از یکسو ورضایت مردم وپیشرفت امور وشکوفائی کار ازدیگر سو است،ودرنتیجه موجب رضایت خالق وبارش رحمتها و برکتهای او می شود.
والایی مردمان و اعتبار آنان وابسته به مکارم اخلاق در ایشان است وکسانی که در جایگاه اداره امور قرار می گیرند ، بیش از هر چیز به مکارم اخلاق و بزرگوارهای انسانی نیازمندند ، زیرا روابط انسان ها بدون کرامت های اخلاقی، روابطی خشک ونادرست خواهدشد.
اصول اخلاقی اداری :
1-نوع نگرش اداری:
مولای متقیان علی (ع) خطاب به فرزندش امام حسن مجتبی(ع):نفس خود را از هر پستی گرامی دار، اگر چه تو را به آنچه خواهانی برساند،یاآنچه را از خود بر سر این کار می نهی ،هرگز به تو برنگرداند.
مهمترین مبنا در سامان یافتن اخلاق اداری ،تصحیح بینش کارکنان نسبت به خود و مردم و مسئولان و وظایف محوله است.زمانی که این نگاه اصلاح شود وفردبا نگاهی توحیدی وپاک به این امور بنگرد وبراساس این نگاه عمل نماید،کار کردن عین خدمت وعبادت بوده وهمپای لذت شیرینی وهمتای رشد وشکوفایی است.اینکه انسان خود را چگونه ببیند وچه جایگاهی در هستی برای خود قائل باشد ، به شدت دراخلاق ورفتار او تاثیر گذاراست. آن که خود را «عبد» می یابد و برای خویش «کرامت انسانی» و «عزت ایمانی»قائل است به گونه ای رفتار می کند،وآن که«عبد» بودن خود را از یاد می برد وبرای خویش«کرامت»و«عزت» قائل نیست به گونه ای دیگرومتضاد با گونه نخست رفتار می نماید.

2-نگاه به کار و مسئولیت:
امیرمومنان علی(ع) :» انسان را آن بهاست که در دیده اش زیباست.

نوع نگاه انسان به کار و مسئولیت از امور مهم اخلاق مطلوب اداری است. کسی که کار ومسئولیت راامانت ببیند وآن را وسیله عزتمندی وسرمایه شکوفایی خویش بداند،ازکار کردن ،احساس رضایت و خشنودی و خودشکوفائی میکند وهمین امر باعث بهبود اخلاق اداری او می شود.
نیکو و زیبا دیدن کار وتلقی مثبت از مسئولیت،حال و هوای زندگی انسان را مثبت و نیکو و زیبا می سازد واساسا ارزش آدمی به آن چیزی است که آن را نیکو و زیبا می بیند.

3-نگاه به مردم:
امیرمومنان علی(ع) :همانا خدا رابندگانی است که آنان را به نعمتها مخصوص کند برای سودهای بندگان،پس ان نعمتها را در دست آنان وا می نهد چندان که آنان را ببخشد،وچون از بخشش بازایستند ،نعمتها را از ایشان بستاند ودیگران را بدان مخصوص گرداند.
اخلاق اداری مطلوب،زمانی سـازمان می یابد که کارکـنان نظام اداری به مردم از منـظری درست بنـگرند وخود را کـارگزار،خـزانه دار،وکـیل وخدمتگزار مردمان ببینند.دراین صورت است که اخلاق سازمانی مطلوب ظهور می نماید. خطرناکترین آفت اخلاق سازمانی وتباه کننده ترین عامل رفتارانسانی این است که کارگزاران وکارکنان نظام اداری از بالا به پایین به مردم بنگرند،وخویش را بر آنان مسلط ببینند.

4-امانتداری :
امیرمومنان علی(ع)خطاب به اشعث بن قیس : همانا کاری که به عهده توست،بلکه امانتی است بر گردنت.
تلقی امانتدارانه از کار و مسئولیت وانجام دادن امور با رویکرد امانتداری،اصلی اساسی در اخلاق است.اگر انسان کار ومسئولیت را امانت بداند، بی گمان حرمت ان را پاس می دارد وتلاش میکند که به خوبی آن را پیش ببرد وبالنده سازد.

5-خدمتگزاری:
امیرمومنان علی(ع) :«ای جابر،ان که نعمت خدا بر او بسیار بود،نیاز مردم به او بسیار باشد.پس هر که در ان نعمتها را برای وی پایدارکند.وان که انرا چنان که واجب است به مصرف نرساند نعمت او را ببرد ونیست گردانند.»
فلسفه وجودی نظام اداری ،خدمتگزاری به مردم است وهمه کارگزاران وکارکنان در تمام مراتب،خادمان مردمند.این امر به عنوان یک اصل در نظام اداری مطرح است ومادام که چنین احساسی وجود داشته باشد،کارگزاران وکارکنان نظام اداری با مردم رفتار مالکانه نخواهند داشت،بلکه جایگاه و موقعیت خود را نعمتی می دانند که وسیله خدمت به مردم است.هر چه در انجام دادن امور،روحیه خدمتگزاری کامل تر باشد،ارزش کار وکارگزار بیشتر خواهد بود.

6-مسئولیت پذیری:
امیرمومنان علی(ع) :از خدا بترسید در حق بندگانش و شهرهایش،زیرا شما مسئولید، حتی در برابر سرزمین ها و چارپایان.
مسئولیت پذیری،اصلی مبنایی است به گونه ای که هر نوع بی مسئولیتی به مفهوم خارج شدن از مسیر و گام نهادن در کجی ها و ناراستی هاست. کمال آدمی، به کمال مسئولیت پذیری اوست. هرقدر کسی در مسئولیت پذیری سستی ورزد، تباهی کارش بیشتر خواهد بود،و هر قدرمسئولیت پذیری بیشتری داشته باشد،به کمال بیشتری از نظر اخلاق فردی و اخلاق کاری دست می باید.
اصل مسئولیت پذیری می آموزد که هر کس در هر مرتبه ای که باشد،نسبت به تمام امور و کارهای خود مسئول و پاسخگوست.

7-انضباط کاری:
امیرمومنان علی(ع) :کار هر روز را در همان روز انجام ده،زیرا هر روز کاری مخصوص به خود دارد.
انضباط کاری یعنی سامان پذیری،آراستگی،نظم و ترتیب و پرهیز از هر گونه سستی و بی سامانی در کار.
این امور از عمده ترین آداب اخلاق اداری است و هیچ سازمان و نظامی بدون رعایت این امور راه به جایی نخواهند برد. حتی بهترین سازمان ها و نظام ها با زیرپا گذاشتن اصل انضباط کاری توفیقی کسب نکرده و جز اتلاف نیرو بهره ای نخواهندبرد.

8-پیگیری:
امیرمومنان علی(ع) :کسی را در،خواستش به خشم نیاورید و حاجت کسی را روا ناکرده نگذارید،و کسی را از آنچه مطلوب اوست باز ندارید.
امور اداری و پیشبرد اهداف سازمانی جز با پیگیری جدی کارها تحقق نمی یابد و هر کاری نیازمند پیگیری جدی و تلاش اساسی است تا به نتیجه مطلوب برسد و بدون وجود روحیه پیگیری در کارها هیچ کاری به درستی صورت نمی پذیرد.

9-مهرورزی:
امیرمومنان علی(ع) :دلهای آدمیان رمنده است،پس هر که با آن الفت برقرار سازد،روی بدو نهد.
انجام دادن کارها و خدمتگزاری از سر مهرورزی والاترین هنردر اخلاق است.چنانچه انجام دادن امور با مهرورزی توام شود،صورتی زیبا و کاملا انسانی می یابد وموجب پیوند جانها و الفت قلبها می گردد و در رفتار و مناسبات اداری،انقلابی معنوی به وجود می آورد.
محبت کارگزار به مردم و محبت و مردم به کارگزار، عامل بزرگی برای ثبات و ادامه حیات هر نظام وسازمانی است وتا عامل محبت نباشد، هیچ مسئولی نمی تواند و یا بسیار دشوار است که گروه را رهبری کرده و افرادی منضبط و قانونی تربیت کند
10-بردباری:
امیرمومنان علی(ع) :در برآوردن حاجتهای مردم شکیبایی ورزید.
هر کس که در مرتبه ای از مراتب نظام اداری قرار می گیرد باید با بردباری تمام امور را پیش ببرد و در برابر خواست مردم واحتیاجات آنان کم حوصلگی نداشته باشد و با تحمل فراوان خدمتگزاری نماید..

11-دادورزی:
امیرمومنان علی(ع) :عدل انصاف و احسان نیکویی کردن است
رعایت عدل و انصاف در روابط و مناسبات اداری در خدمتگزاری مردم اصلی است که بدون آن،نظام اداری از صورت انسانی بیرون می رود و هر فساد و تباهی گریبانگیر آن می شود.حاکمیت عدالت در نظام اداری،و پاس داشتن داد حقوق دیگران همانند حقوق خود،ودر مقام داوری حقوق طرفین را یکسان و برابر رعایت کردن،وبرای دیگران حقوقی برابر خود قائل شدن ،مهمترین قاعده ای است که حافظ سلامت و قوت نظام اداری و مایه پیوند دلهاست.اگر همین قاعده در نظام اداری رعایت شود،رابطه کارگزاران و کارکنان با مردم درست سامان می یابد و عدل و احسان جلوه پیدا میکند.


نام:
پست الکترونیکی:
نظر شما:
کد امنیتی